มูลสิกฺขา
คนฺถารมฺภกถา
นตฺวา นาถํ ปวกฺขามิ, มูลสิกฺขํ สมาสโต;
ภิกฺขุนา นวเกนาโท, มูลภาสาย สิกฺขิตุํฯ
1. ปาราชิกนิทฺเทโส
[1]
สํ นิมิตฺตํ ปเวสนฺโต, ภิกฺขุ มคฺคตฺตเย จุโต;
ปเวสนฏฺฐิตุทฺธาร-ปวิฏฺเฐ เจปิ สาทิยํฯ
[2]
อทินฺนํ มานุสํ ภณฺฑํ, เถยฺยาเยเกน อาทิยํ;
ปญฺจวีสาวหาเรสุ, ครุกํ เจ จุโต ภเวฯ
[3]
อาทิยนฺโต หรนฺโตว-หรนฺโตปิริยาปถํ;
วิโกเปนฺโต ตถา ฐานา, จาเวนฺโตปิ ปราชิโกฯ
[4]
ตตฺถ นาเนกภณฺฑานํ, ปญฺจกานํ วสา ปน;
อวหารา ทสญฺเจติ, วิญฺญาตพฺพา วิภาวินาฯ
[5]
สาหตฺถาณตฺติโก เจว, นิสฺสคฺโค จาตฺถสาธโก;
ธุรนิกฺเขปนญฺเจว, อิทํ สาหตฺถปญฺจกํฯ
[6]
ปุพฺพสหปฺปโยโค จ, สํวิธาหรณมฺปิ จ;
สงฺเกตกมฺมํ นิมิตฺตํ, ปุพฺพปฺปโยคปญฺจกํฯ
[7]
เถยฺยาปสยฺหปริกปฺป-ปฺปฏิจฺฉนฺนกุสาทิกา;
อวหารา อิเม ปญฺจ, วิญฺญาตพฺพา วิภาวินาฯ
[8]
มนุสฺสปาณํ ปาโณติ, ชานํ วธกเจตสา;
ชีวิตา โย วิโยเชติ, สาสนา โส ปราชิโตฯ
[9]
ฌานาทิเภทํ หทเย อสนฺตํ,
อญฺญปเทสญฺจ วินาธิมานํ;
มนุสฺสชาติสฺส วเทยฺย ภิกฺขุ,
ญาตกฺขเณ เตน ปราชิโก ภเวติฯ
2. ครุกาปตฺตินิทฺเทโส
[10]
โมเจตุกามจิตฺเตน, อุปกฺกมฺม วิโมจยํ;
สุกฺกมญฺญตฺร สุปินา, สมโณ ครุกํ ผุเสฯ
[11]
กายสํสคฺคราเคน , มนุสฺสิตฺถิํ ปรามสํ;
อิตฺถิสญฺญี อุปกฺกมฺม, สมโณ ครุกํ ผุเสฯ
[12]
ทุฏฺฐุลฺลวาจสฺสาเทน, มคฺคํ วารพฺภ เมถุนํ;
โอภาสนฺโต มนุสฺสิตฺถิํ, สุณมานํ ครุํ ผุเสฯ
[13]
วณฺณํ วตฺวาตฺตโนกาม-ปาริจริยาย เมถุนํ;
อิตฺถิํ เมถุนราเคน, ยาจมาโน ครุํ ผุเสฯ
[14]
สนฺเทสํ ปฏิคฺคณฺหิตฺวา, ปุริสสฺสิตฺถิยาปิ วา;
วีมํสิตฺวา หรํปจฺจา, สมโณ ครุกํ ผุเสฯ
[15]
จาเวตุกาโม โจเทนฺโต, อมูลนฺติมวตฺถุนา;
โจทาปยํ วา สมโณ, สุณมานํ ครุํ ผุเสฯ
[16]
เลสมตฺตํ อุปาทาย, อมูลนฺติมวตฺถุนา;
จาเวตุกาโม โจเทนฺโต, สุณมานํ ครุํ ผุเสติฯ